పంచవర్ష ప్రణాళికలు - ప్రధాన లక్ష్యాలు

దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ బలంగా ఉండాలంటే సమర్థ ప్రణాళికలు, వాటి అమలుతోనే సాధ్యం. స్వాతంత్య్రానంతరం దేశ ప్రజల అవసరాలు, ఆకాంక్షలు తీర్చేందుకు అందుబాటులో ఉన్న వనరులను పూర్తి స్థాయిలో వినియోగించాలంటే ప్రణాళికలతో కూడిన ఆచరణ అవసరమని ప్రభుత్వం భావించింది. ఈ ఉద్దేశంతోనే కేంద్ర మంత్రివర్గ తీర్మానం ద్వారా 1950, మార్చి 15న ప్రణాళికా సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. దీనికి ప్రధాని అధ్యక్షులు కాగా, వాస్తవ కార్యనిర్వహణాధికారి ఉపాధ్యక్షులు.

• ప్రణాళికా సంఘం మొదటి అధ్యక్షుడు జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ, తొలి ఉపాధ్యక్షుడు గుల్జారీలాల్‌ నందా.
• ఇది రాజ్యాంగబద్ధ సంస్థ కాదు. స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి ఉన్న సలహా సంఘం మాత్రమే. దేశంలో లభించే వనరులను అంచనా వేసి వాటిని సమర్థవంతంగా, సంతులితంగా ఉపయోగించేందుకు అవసరమైన ప్రణాళికలను రూపొందించడం దీని బాధ్యత. 
• ప్రణాళికా సంఘం ద్వారా ఇప్పటి వరకు 11 పంచవర్ష, 6 వార్షిక ప్రణాళికలు పూర్తయ్యాయి. 12వ పంచవర్ష ప్రణాళిక (2012-17) కాలంలో 2015, జనవరి 1న ప్రణాళికా సంఘం స్థానంలో నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం ‘నీతి ఆయోగ్‌’ అనే కొత్త వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేసింది.
• ప్రపంచీకరణ నేపథ్యంలో మారిన ఆర్థిక పరిస్థితులు, నూతన సాంకేతికత, మేధోసంపద వినియోగం, పాలనలో పారదర్శకత లాంటి అంశాల ప్రాతిపదికన ప్రభుత్వం ‘నీతి ఆయోగ్‌’ను తీసుకొచ్చింది. దీనికి అధ్యక్షులుగా ప్రధాని వ్యవహరిస్తారు. ఇంకా ఉపాధ్యక్షుడు (ప్రస్తుతం సుమన్‌ బేరీ), ముఖ్య కార్యనిర్వహణాధికారి (ప్రస్తుతం బీవీఆర్‌ సుబ్రహ్మణ్యం), పూర్తికాల సభ్యులు, పాక్షిక కాల సభ్యులు, ఎక్స్‌అఫీషియో సభ్యులు, ప్రత్యేక ఆహ్వానితులు, పాలక మండలి సభ్యులు ఉంటారు.

పంచవర్ష ప్రణాళికలు - వాటి ప్రధాన లక్ష్యాలను పరిశీలిస్తే..