భారత స్వాతంత్య్రోద్యమంలో ప్రముఖ విప్లవకారులు

భారత స్వాతంత్య్రోద్యమంలో ప్రముఖ విప్లవకారులు - ఏర్పాటు చేసిన సంస్థలు

బ్రిటిష్‌ వారి నుంచి దేశానికి విముక్తి కలిగించేందుకు వివిధ వర్గాల వారు భారత స్వాతంత్య్రోద్యమంలో పాల్గొన్నారు. వీరిలో వామపక్షాలు, మితవాదులు, అతివాదులు, విప్లవ జాతీయవాదులు ఉన్నారు. మితవాదులు రాజ్యంగబద్ధ ఉద్యమం ద్వారా సక్రమ పద్ధతిలో, పరిమిత విమర్శలు - డిమాండ్లతో బ్రిటిష్‌ వారిపై ఒత్తిడి తెచ్చి స్వాతంత్య్రం సాధించాలనుకున్నారు. అతివాదులు ఉద్యమాల ద్వారా స్వరాజ్యాన్ని పొందొచ్చని భావించారు. వీరిలో లాలా లజపతిరాయ్, బాలగంగాధర్‌ తిలక్, బిపిన్‌ చంద్రపాల్‌ ముఖ్యులు. విప్లవవాద జాతీయవాదానికి వీరు బలమైన పునాదులు వేశారు.

• కేవలం సాయుధ పోరాటాల ద్వారానే దేశానికి స్వాతంత్య్రం లభిస్తుందని విప్లవ/ సమరశీల జాతీయవాదులు భావించారు. ఆంగ్లేయుల సామ్రాజ్యవాదాన్ని, వారి సైనిక శక్తిని నిర్మూలించేందుకు హింసాయుత విధానాలు అనుసరించారు.
• 1906 నుంచి 1920 వరకు జరిగిన జాతీయోద్యమ దశను సమరశీల/ తీవ్రవాద జాతీయోద్యమంగా పేర్కొంటారు. వీరు బ్రిటిష్‌ యంత్రాంగాన్ని నిర్వీర్యం చేసి, వారికి సహకరించినవారిని శిక్షించారు. అనేకమంది ఆంగ్లేయులను హత్య చేశారు. 
• విప్లవ కార్యక్రమాలకు అవసరమైన ధనాన్ని చందాల రూపంలో సేకరించేవారు. ప్రభుత్వ ఖజానాను కొల్లగొట్టడం వీరి కార్యక్రమాల్లో ఒక భాగం. వీరు బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్, అమెరికా, జర్మనీ, స్విట్జర్లాండ్, జపాన్, చైనా, కెనడా, ఫిలిప్పీన్స్‌ మొదలైన దేశాల్లో విప్లవ సంస్థలు ఏర్పాటు చేసి, బ్రిటిష్‌ వారికి వ్యతిరేకంగా కార్యకలాపాలు నిర్వహించారు.
• విదేశాల నుంచి రహస్యంగా ఆయుధాలు, మందుగుండు సామగ్రిని సమకూర్చారు. మన దేశంలో బెంగాల్, ఉత్తర్‌ ప్రదేశ్, మద్రాస్, పంజాబ్, దిల్లీ ప్రాంతాలు విప్లవ కార్యక్రమాలకు కేంద్రాలయ్యాయి.